Phạt nặng có giúp hàng không giảm tỷ lệ chậm chuyến?

14/03/2015 09:45
Mai Anh
(GDVN) - “Đối với hàng không yếu tố an toàn phải đặt lên hàng đầu, bất kỳ yếu tố nào ảnh hưởng an toàn phải được khắc phục trước mỗi chuyến bay…”.

Cục Hàng không Việt Nam vừa ra quyết định xử phạt hành chính 15 triệu đồng đối với Vietnam Airlines và Vietjet. Nguyên nhân là 2 hãng này để xảy ra chậm chuyến bay nhiều giờ nhưng chậm thông báo và thông tin không đầy đủ tới hành khách.

Quyết định xử phạt của Cục Hàng không Việt Nam áp dụng với chuyến bay VN1370 Vietnam Airlines từ TP.HCM đi Huế hôm 10/3 và chuyến bay VJ321 của Vietjet từ Phú Quốc đi TP.HCM ngày 9/3.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia trong ngành hàng không khẳng định, với hàng không yếu tố an toàn phải được đặt lên hàng đầu. Việc chậm chuyến là chuyện “cực chẳng đã” với các hãng hàng không, bởi chậm chuyến hãng hàng không bị ảnh hưởng nhiều nhất.

“Chậm chuyến có hai vấn đề, nếu do khách quan như thời tiết thì không thể tránh khỏi, với nguyên nhân chủ quan thì quan trọng cơ quan quản lý phải buộc doanh nghiệp nâng cao bộ máy quản trị doanh nghiệp chứ không phải chỉ có phạt”, PGS.TS Bùi Quang Bình cho biết.

An toàn đặt lên hàng đầu

Về chuyến bay VJ321 của Hãng hàng không Vietjet Air khởi hành từ Phú Quốc đi TP.HCM bị chậm chuyến, đại diện hãng bay này cho biết: Chuyến bay VJ321 đã đóng cửa và khởi hành đúng giờ, máy bay đang lăn bánh ra đường băng, tổ bay ghi nhận cảnh báo hệ thống phanh của máy bay. 

Trong hàng không vấn đề an toàn luôn phải đặt lên hàng đầu (ảnh minh họa)
Trong hàng không vấn đề an toàn luôn phải đặt lên hàng đầu (ảnh minh họa)

“Để đảm bảo an toàn cho hành khách, cơ trưởng đã quyết định dừng khởi hành đưa khách trở lại nhà ga để kiểm tra kỹ thuật. Hãng đã cử tổ kỹ sư từ TP.HCM bay ra Phú Quốc để kiểm tra và khắc phục, dự kiến ban đầu chuyến bay khởi hành vào 13h, nhưng để khắc phục triệt để lỗi kỹ thuật nên cơ trưởng quyết đình dừng bay để sửa chữa. Đến 19h cùng ngày, công tác kiểm tra kỹ thuật đã hoàn tất, đảm bảo điều kiện an toàn bay, chuyến bay đã chở khách về TP.HCM”, đại diện Vietjet nói. 

Trong thời gian chờ đợi tại sân bay, Vietjet đã liên tục phát thanh thông báo cho hành khách qua hệ thống phát thanh tại nhà ga với các thông tin thay đổi giờ bay, giờ bay dự kiến và lý do. Đồng thời Hãng đã phối hợp với Cảng hàng không tổ chức phục vụ khách ăn uống cho khách bằng việc phát phiếu ăn + uống 85.000 đồng cho mỗi khách và phục vụ khách đồ uống vào buổi chiều. 

Đồng thời với hàng khách muốn được hoàn vé để chuyển sang hãng hàng không khác, Vietjet cũng hỗ trợ miễn phí không tính bất cứ khoản phí nào. Ngoài ra Vietjet còn hỗ trợ thiện chí với hành khách với mức 300.000 đồng/khách. 

Tương tự, tại sân bay Cần Thơ, chuyến bay VN1200 đi Hà Nội của Vietnam Airlines cũng chậm chuyến gần 9 giờ vì phát hiện lốp máy bay không đạt tiêu chuẩn. Lẽ ra chuyến bay cất cánh lúc 10 giờ kém song tới 21h cùng ngày mới có thể cất cánh.

Đại diện Vietnam Airlines cũng cho biết, với chuyến bay trễ gần 9 giờ, hãng đã hỗ trợ khách ăn trưa, ăn chiều, đổi vé miễn phí nếu khách có yêu cầu. Với những hành khách trả vé, hãng đã bồi thường với mức 300.000đ/hành khách.

Mặc dù cả Vietjet và Vietnam Airlines đề đã có động thái khắc phục sự cố, tuy nhiên việc chuyến bay bị chậm nhiều giờ đồng hồ khiến nhiều hành khách bức xúc.

Nhận định về những sự cố chậm chuyến như trên, ông Mai Trọng Tuấn - cựu phi công quân sự cho rằng dù là hàng không quân sự hay dân sự yếu tố đầu tiên luôn được đặt lên với hàng không là an toàn. Trong đó để đảm bảo an toàn chuyến bay đòi hỏi đầu tiên máy bay không được có bất cứ sự cố nào dù là nhỏ nhất.

“Đối với hàng không yếu tố an toàn phải đặt lên hàng đầu, bất kỳ yếu tố nào ảnh hưởng an toàn phải được khắc phục trước mỗi chuyến bay, với máy bay không được để xảy ra bất cứ sự cố nào dù là nhỏ nhất”, ông Tuấn cho biết.

Việc chậm chuyến do yếu tố kỹ thuật là trường hợp bất khả kháng. Thông thường, hãng hàng không phải tiến hành kiểm tra “sức khỏe” máy bay từ trước. Tuy nhiên việc kiểm tra được tiến hành nhưng vẫn có thể xảy ra sự cố kỹ thuật bất ngờ ngay trước giờ bay, lúc này an toàn nhất là phải khắc phục sự cố.

Đồng quan điểm với ông Tuấn, trên cương vị một nhà khoa học giảng dạy về kỹ thuật hàng không PGS.TS Nguyễn Thiện Tống - Chủ nhiệm bộ môn kỹ thuật hàng không, Trường Đại học Bách khoa TP.HCM cho rằng, hàng không phải đặt yếu tố an toàn lên hàng đầu. Hàng không là phương tiện giao thông hiện đại số vụ tai nạn hàng không xảy ra rất ít. Tuy nhiên khi xảy ra tai nạn thì tai nạn hàng không lại gây ra tổn thất lớn nhất hơn bất kỳ phương tiện giao thông nào khác. 

“Vì vậy yếu tố an toàn hàng không đặc biệt phải được coi trọng, một ví dụ nhỏ có trường hợp lốp may bay bị thủng không còn hơi, nhiều người nói sao không bơm, không thay hay không vá luôn. Nhưng đó là với đường bộ còn với hàng không kể cả việc thay thế sửa chữa xong nhưng cũng cần phải có một quy trình thử nghiệm lại xem an toàn chưa, phải qua bộ phận kiểm soát để đảm bảo an toàn cao nhất mới có thể bay”, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống nêu ví dụ.

Phạt nặng có làm giảm chậm chuyến hàng không?

Đại diện một hãng hàng không thừa nhận, việc hoãn chuyến, chậm chuyến gây thiệt hại không nhỏ cho Hãng hàng không, nhưng vì sự an toàn của hành khách, phi công sẽ không cất cánh khi không đảm bảo an toàn, an ninh hàng không.

Tuy nhiên, cũng dễ thấy chậm chuyến cũng ảnh hưởng không nhỏ đến hành khách. Ở tầm vĩ mô, việc chậm chuyến hàng không ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế xã hội. Vấn đề đặt ra ở đây là làm sao để tỷ lệ chậm chuyến giảm xuống?

Đã có nhiều trường hợp hãng hàng không vì chậm chuyến đã bị cơ quan quản lý nhà nước trực tiếp ở đây là Bộ Giao thông vận tải và Cục hàng không xử phát hành chính. Vậy xử phạt hành chính và câu chuyện xử phạt lặp đi lặp lại của cơ quan quản lý có giải quyết được vấn đề?.

Trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống cho rằng: Những sự cố hàng không Việt Nam gặp phải hiện nay thế giới đã từng xảy ra. “Phải xem cách họ giải quyết như thế nào chứ không phải vấn đề xử phạt các hãng hàng không, bởi xử phạt cuối cùng không giải quyết được vấn đề”, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống cho biết.

Do đó, trước hết cơ quan quản lý phải nghe doanh nghiệp nói, nghe hành khách nói xem nguyên nhân chậm chuyến là gì? Hành khách được đối xử ra sao?

Còn ở góc nhìn quản lý kinh tế, chuyên gia kinh tế PGS.TS Bùi Quang Bình (Tạp chí Khoa học kinh tế) thừa nhận, việc chậm chuyến là chuyện “cực chẳng đã” với các hãng hàng không, bởi chậm chuyến hãng hàng không bị ảnh hưởng nhiều nhất. Để khắc phục tình trạng chậm chuyến, PGS.TS Bùi Quang Bình cho rằng không nên chỉ biết “đè” doanh nghiệp hàng không ra phạt.

“Chậm chuyến có hai vấn đề, nếu do khách quan như thời tiết thì không thể tránh khỏi, với nguyên nhân chủ quan thì quan trọng cơ quan quản lý phải buộc doanh nghiệp nâng cao bộ máy quản trị doanh nghiệp chứ không phải chỉ có phạt”, PGS.TS Bình cho biết.

Trong các tháng cuối năm 2014, tỷ lệ đúng giờ của các hãng hàng không là: Vietnam Airlines 76.2, Jetstar 77.3, Vietjet 80.2, tỷ lệ này được đánh giá tốt so với các hãng hàng không trên thế giới.
 

Mai Anh