"Tôi mong có được chiến lược đổi mới và phát triển giáo dục thật khoa học"

19/02/2015 10:41
Xuân Trung
(GDVN) - “Giáo dục ĐH nói riêng, giáo dục nghề nghiệp nói chung phải lột xác bằng một loạt giải pháp mà quan trọng trước hết là tự chủ hoá, xã hội hoá và quốc tế hóa"

LTS: Chưa bao giờ giáo dục đại học có cơ hội đổi mới như hiện nay khi mà các hành lang pháp lý đã dần được ban hành, trong đó đáng kể nhất là ra đời Điều lệ trường đại học trong năm 2014, tiếp đó là Điều lệ trường cao đẳng. Những dấu mốc quan trọng của giáo dục đại học trong năm vừa qua được khái quát lại, nhận định và chia sẻ dưới đây của GS. Trần Hồng Quân sẽ giúp chúng ta thấy được những điều còn đọng lại, những cơ hội và thách thức trong năm mới.

Nhân dịp năm mới Ất Mùi 2015, Báo điện tử Giáo dục Việt Nam trân trọng gửi tới quý động giả những lời tâm sự chân thành và tâm huyết của Chủ tịch Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam, GS.Trần Hồng Quân về giáo dục đại học trong một năm vừa qua cũng như mong ước của ông về nền giáo dục đại học trong những năm tới.

Lột xác trong năm mới!

Thưa Chủ tịch, năm 2014 đã qua đánh dấu một năm nhiều sự thay đổi trong giáo dục, những thay đổi có tầm chiến lược được thể hiện trong các sự kiện giáo dục. Với Chủ tịch, ông có ấn tượng với điểm nhấn nào nhất? 

Chủ tịch Trần Hồng Quân: Thực ra cũng chưa có thay đổi gì nhiều. Tuy vậy , ấn tượng lớn đối với tôi là những biểu hiện quyết tâm của Chính phủ nhằm thực hiện Nghị quyết TƯ về đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục nước nhà. 

Chúng ta từng có nhiều NQ tốt về giáo dục, nhưng thực hiện không đến nơi đến chốn, thường thiếu các giải pháp, nhất là thiếu các giải pháp ở tầm chiến lược, đó cũng chính do thiếu sự quyết tâm cao. Lần này tôi hy vọng nhiều.

"Tôi mong có được chiến lược đổi mới và phát triển giáo dục thật khoa học" ảnh 1

Chủ tịch Trần Hồng Quân.

Chủ tịch cũng biết, năm 2014 Bộ GD&ĐT thống nhất gộp chung hai kỳ thi làm một. Đây được xem là bước đổi mới đột phá và nhiều người kỳ vọng vào đổi mới này. Với cá nhân Chủ tịch kỳ vọng gì nhất ở Kỳ thi quốc gia THPT?

Chủ tịch Trần Hồng Quân: Tôi cũng nhận thấy trong năm qua Bộ GD&ĐT có nhiều cố gắng đổi mới. Tuy việc thay đổi thi cử là cần thiết nhưng không thể là  giải pháp đột phá. Vả lại, phương án thi tốt nghiệp THPT cho năm 2015 là không hợp lý, sẽ nảy sinh tình trạng học lệch nặng nề ở cấp ba.

Thưa Chủ tịch, giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp thường được xem là khâu cuối cùng của quá trình giáo dục, là bộ phận trực tiếp góp phần quan trọng để xây dựng sức mạnh trí tuệ và nguồn nhân lực của đất nước. Theo Chủ tịch, khâu cuối này hiện nay chúng ta làm tốt chưa và quan điểm của Chủ tịch về vấn đề này như thế nào?

Chủ tịch Trần Hồng Quân: Hệ thống này đã có nhiều đóng góp lớn cho đất nước. Tuy nhiên, rất nhiều người đánh giá là khâu này làm chưa tốt, mà kết quả là nguồn nhân lực ta chưa đáp ứng được yêu cầu trong nước, chưa nói đến tham gia vào thị trường lao động quốc tế.

"Tôi mong có được chiến lược đổi mới và phát triển giáo dục thật khoa học" ảnh 2Những bài giảng của cô khiến học sinh dễ học, dễ nhớ

(GDVN) - Lễ trao giải sáng tạo dành cho giáo viên trong cuộc thi "Nữ giáo viên sáng tạo năm 2014" tổ chức đã diễn ra sáng 23/01 tại Hà Nội với nhiều bất ngờ.

Giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp chưa có đủ động lực và nguồn lực để phát triển, lại chịu sự quản lý tập trung còn nhuộm màu bao cấp, sinh ra sự trì trệ không phù hợp với cơ chế thị trường năng động. 

Tìm các giải pháp đột phá phải nhằm giải quyết các vấn nạn này. Nguồn lực phát triển không chỉ và không phải chủ yếu là từ ngân sách nhà nước. Động lực phát triển không chỉ từ đòn bẩy kế hoạch tập trung ; quản lý không  thể theo cách làm thay các cơ sở, "cầm tay chỉ việc",  nhất nhất " xin - cho". Phải thấy và tin rằng các cơ sở đào tạo có dồi dào năng lực sáng tạo và không thiếu tinh thần trách nhiệm trước xã hội, nếu họ được trao quyền tự chủ thật sự.

Giáo dục đại học nói riêng, giáo dục nghề nghiệp nói chung phải làm một cuộc lột xác bằng một loạt giải pháp mà quan trọng trước hết là tự chủ hoá, xã hội hoá  và quốc tế hoá. Phải xác định rõ ràng nội hàm các khái niệm này, xác định rõ mức độ và lộ trình thực hiện hợp lý các chủ trương chiến lược ấy và kiên quyết triển khai. Ta đã quá chậm, đã uổng phí quá nhiều thời gian rồi, không nên do dự nữa.

Mong muốn một chiến lược đổi mới giáo dục khoa học

Năm 2014 là dấu mốc quan trọng cho các trường đại học, cao đẳng là ra đời Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam. Với giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp, việc ra đời này có ý nghĩa như thế nào cho sự phát triển?

Chủ tịch Trần Hồng Quân: Hiệp hội sẽ là một tổ chức xã hội nghề nghiệp, hoạt động theo phương thức vận động, là một cơ chế bổ sung bên cạnh cơ chế quản lý nhà nước để  góp phần điều tiêt  hệ thống GD ĐH và CĐ nước ta. 

Hiệp hội phấn đấu luôn luôn đi vào hàng đầu về tư duy đổi mới, tham gia tích cực và có hiệu quả  vào việc thực hiện NQ TƯ 29 và quyết tâm chiến lược của Chính phủ. Tuy nhiên cũng không nên kỳ vọng quá nhiều vào Hiệp hội. Dù sao Hiệp hội cũng chỉ có thể tác động ở tầm mức của một đoàn thể mà thôi.

"Tôi mong có được chiến lược đổi mới và phát triển giáo dục thật khoa học" ảnh 3Sắp diễn ra triển lãm giáo dục quy mô lớn nhất từ trước tới nay

(GDVN) - Dự kiến, trong khoảng đầu tháng 3/2015 triển lãm giáo dục có quy mô lớn, quy tụ hàng trăm trường đại học trong nước và quốc tế tham dự…

Trong khí thế mới, Chủ tịch mong  muốn gì nhất nhất đối với giáo dục nói chung và giáo dục đại học nói riêng trong năm 2015? Với Báo điện tử Giáo dục Việt Nam?

Chủ tịch Trần Hồng Quân: Mong muốn nhiều lắm. Tôi mong muốn có được một chiến lược đổi mới và phát triển giáo dục  thật  khoa học, bao gồm một hệ thống quan điểm đúng đắn, các mục tiêu hợp lý và khả thi, và một loạt giải pháp sáng tạo để thực hiện. Trước hơn tất cả, tôi mong muốn có được các chủ trương mang tính đột phá làm chuyển động cả hệ thống giáo dục đại học, bắt đầu khởi động từ 2015. 

Riêng với Báo điện tử  Giáo dục Việt Nam, báo đã trưởng thành nhanh chóng về nhiều mặt. Tôi mong rằng Báo sẽ vững mạnh hơn về nội dung giáo dục để đóng góp hiệu quả hơn nữa cho sự nghiệp chung. Xin chúc tất cả anh chị em trong  toà soạn nhiều sức khoẻ, nhiều thắng lợi trong năm mới.

Trân trọng cảm ơn Chủ tịch./.

Xuân Trung