Bạo lực tuổi teen - thích thì đánh, thích thì "bụp"

07/03/2015 08:13
PGS.TS Huỳnh Văn Sơn
(GDVN) - Không còn phải quá gìn giữ hay cẩn trọng, cũng không quá kiểm soát mình, một số teen ngày nay thích thì đánh, thích thì “bụp”...

LTS: Có vô vàn lý do để biện minh cho hành vi bạo lực, đặc biệt ở lứa tuổi teen (vị thành niên), trong đó xuất hiện một lý do hết sức đặc biệt "vì thích thế". Ở bài viết này, PGS.TS Huỳnh Văn Sơn – Phó chủ tịch Hội Tâm Lý học xã hội Việt Nam sẽ lí giải chi tiết hơn về lý do đặc biệt này dựa trên đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi.

Báo Giáo dục Việt Nam trân trọng giới thiệu cùng độc giả:

Thích thì đánh, thích thì “bụp”

Bạo lực tuổi teen (vị thành niên), xem chừng là một dòng chảy có thể nặng nhẹ khác nhau ở mỗi thời điểm. Thế nhưng khi xã hội càng mở, dòng chảy ấy càng có nguy cơ bùng phát mạnh mẽ, không còn phải quá gìn giữ hay cẩn trọng, cũng không quá kiểm soát mình. Một số teen (vị thành niên) ngày nay thích thì đánh, thích thì “bụp”.

Trong vô vàn những lý do để có thể bạo lực lẫn nhau thì việc bạo lực vì thích thế, muốn thể ở teen xuất hiện một cách hết sức dễ thương, lắm lúc sự dễ thương này xem chừng thật là đáng trách.

Thích thì đánh, câu nói này thoạt nghe tưởng chừng được gắn với hình ảnh của những tên anh chị có số má, những teen boy (nam ở độ tuổi vị thành niên-PV) mình người nhưng đầu thì gấu. Hoặc đôi khi có những chị hai đầu đội trời, chân đạp đất, tay ngửa ra xin tiền cha mẹ để nuôi đệ tử thì bây giờ, nó không còn là câu nói độc quyền cộp mác giang hồ nữa, mà trở thành một trong những style (phong cách) của học đường.

Thậm chí, theo đánh giá chưa chính thức thì có vẻ như nó đang trở thành “hot” xì-tai (phong cách nổi bật) trong môi trường được coi là trong lành của xã hội: trường học.

Bạo lực lứa tuổi teen ngày càng gia tăng. Ảnh minh họa (Nguồn internet)
Bạo lực lứa tuổi teen ngày càng gia tăng. Ảnh minh họa (Nguồn internet)

Minh Bảo, một hotboy (cậu bé nổi bật hơn các cậu bé khác ở một điểm nào đó-PV) ở Cần Thơ dù chỉ mới lớp 9 nhưng nổi bần bật trong trường vì xì tai lạ này. Chỉ cần thấy ai đẹp hơn cũng đánh, ai không khen cũng đánh, ai khen cũng đánh. Cái đánh của Bảo đôi lúc không phải là hành động gì nặng nề, khủng khiếp, chỉ là một cái véo đau đau, chỉ một cái giật cùi chỏ dằn mặt; chỉ là đụng xe đạp bất thình lình. 

Hotboy này mất hẳn sự nổi bật về “nhan sắc” nhưng được nhiều người thắc mắc về cái tật “xéo xắt” của mình. Gặp gỡ chuyên viên tham vấn, Bảo cho biết: "Nhiều khi em đâu có muốn nhưng nhìn thấy tụi nó thích đánh là đánh thôi".

Lý giải cho hành vi thích thì đánh này thật vô vàn. Lý giải theo cách hiểu ở tuổi này thì thật đáng yêu: teen chán với cuộc sống nhạt nhẽo của mình, thiếu những gia vị mạnh trong “nồi lẩu” thập cẩm tuổi dậy thì, nên nêm một chút cho vui. Một số teen lại cho rằng đang trong tuổi ăn tuổi lớn chân tay mỗi ngày một dài thêm ra, không phải lao động làm cho teen cảm thấy ngứa tay ngứa chân nên vận động vậy mà. Bên cạnh đó, một số teen còn nói như tức tối pha lẫn sự trăn trối: "Đánh người ta mình cũng đau nhưng không biết sao lúc đó máu nóng nó sôi sùng sục nên cần phải phụt".

Chiều chuộng bản thân bằng hành vi thiếu kiểm soát

Thực tế cho thấy theo điều tra năm 2014 – đầu năm 2015, tỉ lệ bạo lực học đường theo học sinh lớp 4-5 ở thành phố Cần thơ, có đến 22,28% học sinh cho rằng thỉnh thoảng xảy ra; còn con số này ở học sinh Trung học (gồm THCS – THPT) là 21.80%. Vấn đề xem chừng không đơn giản khi thích thì đánh đã dần lấn át sự kiểm soát của một số teen dễ thương.

Nhưng không phải chỉ teen boy tiến hành bạo lực mà teen girl (nữ ở độ tuổi vị thành niên) cũng ra sức bạo hành. Liệu có nghịch lý hay không khi nhiều vụ lùm xùm bạo lực được lan tải trên các phương tiện thông tin đại chúng đều do các nữ sinh chân yếu tay mềm thực hiện. Minh Hoàng – học sinh lớp 10 ở trường NVH cho biết: “Mấy chị trường em có lần đánh nhau nhìn rất buồn cười. Con gái cứ hay dùng tay kéo tóc, cào cấu; nhìn cả hai bên vật vã; thấy tội nghiệp làm sao ấy”.

Phải chăng công cuộc đấu tranh đòi quyền bình đẳng cho nữ giới đã đạt được những kết quả “rực rỡ” hay sao, khi mà một số teen girl có thể ngang nhiên làm những điều mà trước đây chỉ có teen boy mới làm: đánh lộn vì những lý do vụn vặt như nhìn đểu, nói móc, nói xấu, có đồ đẹp, tóc dài,... Ghen cũng đánh, giận cũng đánh và thích cũng đánh vì nó chảnh trở thành phản ứng đáng trách???

Thích thì đánh minh chứng cho khả năng kiềm chế của các teen càng ngày càng xuống thấp. Đó là biểu hiện thoải mái chiều chuộng bản thân mình bằng những hành vi, những hành động thiếu kiểm soát mà không ý thức được rằng, nó sẽ gây nên những hậu quả to lớn. Đó là những hình ảnh minh họa sắc nét cho sự bồng bột, ngây thơ và chưa kịp lớn sâu của một số teen vội hành hơn vội nghĩ. Đó còn là sự bộc lộ cho một biểu hiện thiếu cấn nhắc và không “quản” được những cơn giận dữ của bản thân.

Nếu thích thế nhưng mình cũng đau, hạnh kiểm bị ảnh hưởng, quá trình học tập bị gián đoạn, chưa kể những hình ảnh không hay ấy bị quay lại, phát tán khắp nơi. Nếu thích thế nhưng hồ sơ cá nhân của mình sẽ có những vết ố trên nền trắng tinh, bị điểm xuyết những dấu hỏi về nhân cách, những cơ hội nghề nghiệp sẽ bị khép lại, liệu chừng, có chắc khắc phục được hay không? 

Thích thì đánh xem chừng chẳng phải là một phương cách gì đẳng cấp hay một sự thể hiện có bản sắc hoặc một trào lưu cần đua. Và nếu bạn muốn thành ông chủ của đời mình, cũng cần hiểu rằng: Trong cuộc sống không phải cái gì thích cũng có thể hành động một cách giản đơn.

PGS.TS Huỳnh Văn Sơn